Jooz over de echtheid van zijn muziek: ‘De juiste mensen bereiken en doen wat mij gelukkig maakt, dan heb ik altijd gewonnen’

In het werk van woordkunstenaar Jooz komen kwetsbare en alledaagse momenten terug. Verhalen over de echtheid van het leven. Hij vertaalt in zijn muziek en teksten eerder momentopnames van het leven naar kunst dan dat hij bezig is met het aantal streams op Spotify. MOZA ging in een interview 360 graden met Jooz: over zijn achternaam, pulang ke kampong, zijn scooterongeluk en zijn blik op de muziekindustrie. “Zolang ik maar de juiste mensen bereik en doe wat mij gelukkig maakt dan heb ik altijd gewonnen,” aldus Jooz.

De rapper, songwriter en spoken word artiest laat in zijn teksten en muziek regelmatig zijn Molukse identiteit zien. Op 19 mei 2023 is na twee EP’s zijn debuutalbum ‘Maluku Boeren Saus’ uitgekomen en te streamen op Spotify.

Pentury

‘Ik ben trots op de naam die ik draag en ik ben de oudste zoon van de oudste zoon en dus ook automatisch stamhouder. Ik ben de kleinzoon van opa Alexander Pentury uit Assen. Wellicht dat ik ooit ook zo gezegend mag zijn om kinderen te krijgen, mijn achternaam door te geven en iemands voorouder te zijn. Hoe dan ook is alles wat ik nu doe ook een manier voor mij om mijn familie trots te maken. Voor hen die al zijn overleden en voor iedereen die nog met me is. In mijn spoken word genaamd 'Hoofdstuk 6 Molukse geschiedenis' vertel ik over hoe mijn opa ontsnapte uit een Jappenkamp. Als hij niet zo heldhaftig was geweest, dan had ik nooit geleefd.’

Groningen

‘Ja. Ik ben geboren in Groningen. Maar opgegroeid in Assen. Inmiddels woon ik al een aantal jaar in Groningen, want er gaat niks boven Groningen toch haha. En zonder gekheid hou ik van de natuur en de rust in Drenthe. Maar in Groningen voel ik mij altijd al meer thuis dus vandaar dat ik hier ook alweer een tijd woon. De gemeente Assen deed vroeger niks voor de jeugd dus uit verveling haalden we kattenkwaad uit. Als we op stap gingen, moesten we naar de dorpjes Vries of Rolde fietsen. Als ik nu terugdenk aan mijn jeugd en middelbare schooltijd, heb ik het wel erg leuk gehad. Ondanks dat we niet veel hadden, maakten we er altijd wat van. We leefden ook meer in het moment, omdat we nog niet verslaafd waren aan onze telefoons. Ik vind het een mindfuck hoe snel de tijd voorbij vliegt. Het lijkt alleen maar sneller en sneller te gaan en ik heb het gevoel dat die hele digitale wereld ver van onze natuur af staat.’

Crash

‘Vlak voordat ik met mijn vader en familie naar Maluku zou vliegen, gebeurde er iets heftigs. Ik kreeg een zware scootercrash waarbij ik tegen een vrachtwagentrailer botste. Ik lag bewusteloos op het asfalt. Verward als ik was stond ik op en tilde ik mijn in puin gereden scooter weer op. Er kwam bloed uit mijn oor. Ik dacht toen: shit, misschien ga ik nu gewoon dood.’

‘Uiteindelijk werd ik opgehaald door de ambulance en naar het ziekenhuis gebracht. Ik kwam ik er goed vanaf met veel schaafwonden, gebroken tanden, zwaar gekneusde ribben en een gebroken kaak op twee plekken. Ik hoefde gelukkig niet onder het mes omdat mijn kaak 'mooi was gebroken'. Hierdoor kreeg ik akkoord van de KNO arts om alsnog naar Maluku te gaan. Als ik geopereerd was had ik deze waanzinnige trip namelijk moeten cancellen. Maar ik had blijkbaar wat engeltjes op mijn schouder én ik kan veel incasseren. Zoals mijn oom Piet zei na mijn scooter crash: Jozua kepala batu! Toen ik al geruime tijd aan het herstellen was, had ik een optreden in het Amsterdamse Bos Theater met onder andere (oom) Danny Sahupala. Ik trad op met een gebroken kaak, maar dit gaf mij zo enorm veel levenslust.’

Tekst gaat verder onder het filmpje

Kampong

‘Iedere Molukker die op Maluku is geweest zegt mij hetzelfde: het voelde als thuiskomen. Toen ik in 2017 voor het eerst die kant op ging dacht ik, ik moet het allemaal maar zien en ik ga er open in. Maar dat was dus net na mijn scooterongeluk. Ik moest nog steeds vloeibaar eten vanwege mijn gebroken kaak. Het voordeel hiervan was wel dat ik noodgedwongen zeven kilo ben afgevallen. Eenmaal op Ambon voelde ik al zoveel herkenning in de gezichten die ik zag. In de manier van bewegen en de doen en laten. Toen ik eenmaal aankwam in mijn kampong 'Kamarian' voelde het precies zo als iedere Molukker mij vertelde.’

'Pulang, ik ben thuis. Het gekke van iemand zijn met een dubbele nationaliteit (diaspora) is dat je je thuis kan voelen op verschillende plekken, maar je er nooit echt bij zal horen. Maar toch voelt Maluku als mijn thuis. Mijn hart brak een beetje toen ik weer terug naar Nederland ging.’

Podium

‘Op de planken. Nou, als kind was ik extreem verlegen. Zelfs bij mijn familie durfde ik heel veel niet. Ik verschool me achter mijn moeders benen of onder haar jurk. Als je mij als kind had meegemaakt had je zeker weten niet geloofd dat ik nu doe wat ik doe. Het is een beetje alsof ik naar de kampong ga, ik voel eerst spanning en uiteindelijk is het net als thuiskomen. Tegelijkertijd zijn alle ogen op je gericht, omdat ze weten dat ik anders ben. Ik voel mij vandaag de dag enorm zelfverzekerd op het podium.’

“Als we de zin ontleden, verwijs ik naar de alfoeren, de oorspronkelijke bewoners van Maluku waar ik van afstam.”

— Jooz vertelt over de betekenis van de tekst 'Ik ben koppig en steek mijn neus alvast in het volgende hoofdstuk'

Tekst

Ik gebruik veel inspiratie uit het dagelijks leven en vertaal dit naar woordspelingen, punchlines en metaforen. Dat deed ik net bij jullie nog: tegelijkertijd zijn alle ogen op me gericht, omdat ze weten dat ik anders ben. Dat kan je al op meerdere manieren interpreteren. En de kans is groot dat je dit niet gelijk doorhad. Veel mensen begrijpen mijn teksten niet, omdat ze te diep gaan. Om een voorbeeld erbij te pakken van een zin uit mijn spoken word Hoofdstuk 6 Molukse geschiedenis, 'Koppig als een alifoer stak ik mijn neus alvast in het volgende hoofdstuk'. Als we de zin ontleden, verwijs ik naar de alfoeren, de oorspronkelijke bewoners van Maluku waar ik van afstam.’

‘De alfoeren waren vooral een natuurvolk die alle informatie en medicatie uit de natuur konden halen, en als het écht moest in staat waren om je kop te snellen. Dus terug naar de zin: ik ben koppig en steek mijn neus alvast in het volgende hoofdstuk. De lichaamsdelen vormen de rode draad en de woordspeling zit 'm in koppig en hoofdstuk. Tegelijkertijd zegt deze zin veel over mijn identiteit, mijn karakter.’

Streamingcijfers

‘Wat zegt dat? Ik focus liever niet op streamingcijfers, want dat is niet het doel. Bovendien word ik erg ongelukkig als ik mezelf ga vergelijken met andere artiesten. Stel nou eh, dat ik een maand lang in vijf grote Spotify lijsten sta, dan tik ik zo de miljoen streams aan. Echter gebeurt dit toch niet, omdat ik niet bij een label zit. En die labels hebben trouwens aandelen in Spotify. Ze zeggen dat cijfers niet liegen, maar dat is anno 2023 helaas wel zo. Ik denk dat je het meeste hebt aan een goede relatie opbouwen met je fans in plaats van te focussen op hoe vaak je nummer wordt afgespeeld.’

‘Het is mijn doel om momentopnames van het leven te vertalen naar kunst. Ik mag anderen inspireren terwijl ik mijn geld daarmee kan verdienen. Zodat ik vrij kan manoeuvreren in een systeem dat draait op geld, dan heb ik het uitgespeeld voor mijn gevoel. De juiste mensen bereiken en doen wat mij gelukkig maakt, dan heb ik altijd gewonnen.’

Album

‘Ik heb in het verleden twee mixtapes en twee EP's uitgebracht genaamd 'Jooz Mag Het Weten'. Op 19 mei komt mijn debuutalbum eraan, genaamd 'Maluku Boeren Saus'. Ik ben van mening dat een album meer is dan een samenstelling van nummers. Dit was namelijk bij mijn vorige projecten het geval. Mijn album vertelt een verhaal van begin tot eind, een verhaal over verdwalen en mezelf weer vinden. Nummers over de echtheid van het leven. Soms is het taai, omdat alles zo snel ontwikkeld en oppervlakkige muziek meer gewaardeerd lijkt te worden door de luisteraars. Maargoed, ewa ja. We knallen gewoon rustig verder want dit Mo(et)lukken.’

Papa

‘Mijn vader. De Reden Ben Jij is een eerbetoon aan mijn vader. Mijn vader is onlangs gepensioneerd als Nederlands docent. In Assen kennen veel mensen hem als Meneer Pentury of (voor de Molukse leerlingen) als oom Philip. Mijn vader is niet enkel goed in taal, maar ook nog eens waanzinnig muzikaal is. Toen ik opgroeide speelde hij dagelijks op zijn gitaar. Dit is de reden dat ik vrijwel direct geïnspireerd ben als ik iemand gitaar hoor spelen. Hij kon niet ontbreken op mijn debuutalbum, want de reden is hij! En ik ben zo gezegend dat ik muziek met mijn vader heb gemaakt.’

Mama

‘Mijn moeder is denk ik mijn allerbeste vriendin. Ik hou zielsveel van haar en we voelen elkaar feilloos aan. Ook zij kon natuurlijk niet ontbreken op mijn debuutalbum. Het nummer heet Roos, want ik vond dat ook zij haar rozen weleens mocht ontvangen. En dus van die rozen kan genieten nu ze nog relatief jong is. Ik heb te vaak gehoord dat mensen pas tegen hun geliefden zeiden hoeveel ze van hun hielden als ze waren overleden. Niets is erger in het leven dan spijt. En dat wil ik absoluut niet hebben. Ik ben mij zeer bewust van mijn zegeningen en tel die elke dag. Mocht de dag ooit komen dat mijn ouders komen te overlijden, dan ga ik ze waanzinnig missen. Ik denk dat er iets in mij sterft, maar ik weet ook dat ik ze eeuwig leven heb gegeven.’

‘Als toppunt werd ik dit jaar uitgenodigd bij het programma 'Strandgasten' van 'Nick & Simon'. Ik mocht dus ook dit nummer dat ik speciaal voor mijn moeder schreef samen met ze zingen. Tevens zongen Lakshmi en de grootste popsensatie van het moment genaamd 'Goldband' met mij mee voor de harmonie.’

Snor

‘Ja! Het is dezelfde snor die kunstenaar Salvador Dali had. Mijn snor is mijn trademark, echter kwam ik er pas achter wie Dali was toen sommige mensen mijn snor associeerden met die van Dali. Toen ik mijzelf had verdiept in wie Dali is en wat die maakt, kwam ik erachter dat we meer gelijkenissen hebben dan alleen de snor. Dali zet alles op alles om herhaling in zijn kunst te voorkomen. Hij wilde erkenning krijgen voor de kunst die hij maakt. En niet zoals bijvoorbeeld een Vincent van Gogh pas de beroemdheid kreeg lang na zijn dood. Dit is ook precies hoe ik erin sta, want ik wil constant op zoek naar nieuwe uitdagingen om mezelf te ontwikkelen en vernieuwen. Op zoek naar een groter podium. Het podium dat ik verdien.’