Welke afspraken zijn er gemaakt over de Molukse wijken?
© MOZA
In 1986 is overeengekomen dat het Molukse karakter van Molukse wijken zou worden behouden. In de meeste van die wijken krijgen Molukkers daarom nog steeds voorrang bij toewijzing van een woning. Oud-minister Ollongren bevestigde in december 2020 dat deze afspraken nog steeds van kracht zijn. Het lijkt erop dat woningcorporaties hier steeds minder goed van op de hoogte zijn. Ollongren adviseert juist om ‘in gesprek te blijven om incidenten te voorkomen.’
Commissie Verwey-Jonker
Vanaf het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw ging de Nederlandse overheid ervan uit dat de Molukkers langdurig in Nederland zouden verblijven. De woonoorden werden langzaamaan opgeheven. De bewoners werden gehuisvest in voor hen bestemde woonwijken. Zo gemakkelijk verloopt dit niet. Een speciale commissie - commissie Verwey-Jonker - brengt advies uit en stelt voor om kleine wijken van circa 50 woningen te bouwen in de buurt van industriegebied.
Dienst der Domeinen
Deze woonwijken werden vanaf het begin beheerd door de Dienst der Domeinen - deze dienst bestaat nog steeds en heet momenteel Domeinen Roerende Zaken - en is onderdeel van het Ministerie van Financiën. In deze wijken gold een voorrangsregeling voor Molukkers die er zich wilden huisvesten. Dat was ook nodig, omdat het juist de bedoeling was om mensen vanuit de woonoorden te laten verhuizen.
Overdracht aan woningcorporaties
Vanaf de jaren 80 van de vorige eeuw zijn deze wijken vanuit de Dienst der Domeinen overgedragen aan woningcorporaties. Dit leidde tot onenigheden onder de bewoners, omdat daardoor mogelijk de voorrangsregeling zou verdwijnen.
Overeenkomst 1986
Daarom sloot de regering in 1986 een overeenkomst met verschillende Molukse vertegenwoordigers verenigd in de Badan Persatuan (Molukse Eenheidspartij). Deze afspraken maakten onderdeel uit van het ‘pakket’ met het 1000-banenplan, de Rietkerk-herdenkingspenning, een jaarlijkse uitkering en budget voor een Moluks museum. Er werd ook overeengekomen dat het Molukse karakter van deze wijken zou worden behouden. In de meeste van die wijken krijgen Molukkers nog steeds voorrang bij toewijzing van een woning.
Afspraken nog steeds geldig
Oud-minister Ollongren bevestigde in december 2020 dat deze afspraken nog steeds van kracht zijn:
“Zoals hierboven beschreven, zijn er met de Molukse gemeenschap afspraken gemaakt over voorrang bij toewijzing van woningen in bepaalde wijken. Ik ben van mening dat deze specifieke afspraak niet los van de historische context gezien kan worden. Buiten de incidenten waarvan de Gelderlander en de NOS melding hebben gemaakt, zijn mij vooralsnog geen signalen bekend die aanleiding geven tot een herijking van deze afspraak.”
45 gemeenten
In 2017 was er volgens Ollongren in ongeveer 45 gemeenten een zogenaamde Molukse wijk, waar zo’n 40 procent van de ongeveer 45.000 Nederlandse Molukkers woonden. Zo’n wijk kan bestaan uit een paar straten maar er zijn ook buurten met meer dan 1500 bewoners. In de meeste van die wijken krijgen Molukkers voorrang bij toewijzing van een woning op basis van de eerder genoemde afspraken.
‘Maak goede afspraken, voorkom indicenten’
Molukse wijken komen regelmatig in het nieuws vanwege spanningen rondom voorkeursafspraken voor Molukkers. Ollongren adviseert om vooral ‘incidenten te voorkomen door goede afspraken tussen de woningcorporatie en de bewoners van de wijk.’
