Indo's en Molukkers zijn groepen mensen die hun roots hebben in voormalig Nederlands-Indië, maar ze hebben verschillende achtergronden en geschiedenissen.

Indo’s

Indo's hebben voorouders die ontstaan zijn uit relaties tussen witte Europeanen en vrouwen uit Zuidoost-Azië tijdens de Nederlandse koloniale overheersing in voormalig Nederlands-Indië. Sommige vrouwen trouwden met Nederlanders en kregen daardoor gemengde afstammelingen, de Indo's. Deze groep had vaak meer kansen en mogelijkheden door hun Nederlandse connecties.

Relaties met Europeanen

Sommige vrouwen hadden het ‘geluk’ door met een Nederlander te trouwen, aldus historicus en schrijver David van Reybrouck. Indo’s of Indo-Europeanen maakte onderdeel uit van een eigen sociale klasse en kregen door het Nederlandse bloed geleidelijk aan ook steeds meer mogelijkheden.

Meer dan de helft van de Nederlanders in koloniaal Nederlands-Indië had echter een zogenaamde bijvrouw of ‘njai’. Deze mix tussen schoonmaakster en minnares had een ongelijke positie ten opzichte van de Europese mannen. Ook hier zijn veel kinderen uit voortgekomen.

“De makkelijkste manier voor een Indonesiër was vrouw zijn, en liefst een beetje knap. Dan bestond er een kans, hoe klein ook, dat je met een Nederlander trouwde en Europeaan werd.”

— David van Reybrouck in zijn boek Revolusi, pagina 84

Molukkers

Aan de andere kant heb je de Molukkers, afkomstig van een eilandengroep in de buurt van Nieuw-Guinea en Oost-Timor. Tijdens de koloniale periode werden Molukkers vaak betrokken bij het koloniale leger, waardoor hun sociale positie enigszins verbeterde. Molukkers trouwden doorgaans met andere Molukkers en zijn daardoor minder vermengd dan Indo's.

Indische Nederlanders

Rijke Nederlanders die in Nederlands-Indië verbleven maar niet vermengden worden ook wel Totok’s genoemd. Indo’s en Totok´s samen maken samen de Indische gemeenschap. Indo’s zijn binnen de groep Indische Nederlanders de grootste subgroep. Met andere woorden: er zijn veel kinderen met gemengd bloed voortgekomen uit de koloniale periode.

Vermenging Molukkers

Sinds de komst van Molukkers in Nederland zijn ook Molukkers steeds vaker vermengd. Ze voelen zich nog wel sterk verbonden met een dorp op de Molukken, tradities, gewoonten en hebben ook vaker een Molukse achternaam. Meer dan de helft van de Molukkers in Nederland heeft ook een Nederlandse partner. Opleidingsniveau, woonplaats en het aantal Molukse opa’s en oma’s is van invloed op de ‘keuze’ voor een Molukse partner.

Molukse gemeenschap

Ook de Molukse gemeenschap in Nederland is divers. Zo zijn er bijvoorbeeld Molukkers van de Lease-eilanden, Seram, Tenggara, Buru en Noord-Molukken. Maar er zijn ook verschillen in geloof: islam, katholiek en protestant. Er zijn ook verschillen qua politiek. Een deel van de Molukkers identificeert zich met de RMS-vlag die symbool staat voor meer autonomie, vrijheid en verbetering van de mensenrechten op de Molukken. Een ander deel wil per direct zelfbeschikking Molukken en zet zich hier actief en zichtbaar voor in. Een ander (klein) deel is hier juist tegen.

Verschil indo’s en Molukkers

Hoewel Indo's en Molukkers verschillende gemeenschappen vormen, zijn er wel overeenkomsten en invloeden die ze door de eeuwen heen hebben gedeeld. Uiterlijk is niet altijd een betrouwbare indicator van iemands achtergrond, vooral bij Molukkers die vaak vermengd zijn met andere groepen in Nederland.

Gebruikte bronnen

‘Wat is een indo?’, FIN

‘Revolusi’, David van Reybrouck

‘The njais, the forgotten women of the Royal Netherlands East Indies Army’, Stella Aalderink

Molukkers in Nederland: De sociaaleconomische positie van Molukse migranten, hun kinderen en kleinkinderen (2020). Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek