In 2021 waren er 1.168 mensen in de basisregistratie personen (BRP) ingeschreven met de vermelding dat zij als Nederlander worden behandeld. Dit gaat over staatloze Molukkers. De precieze cijfers anno 2022 zijn niet bekend. Dit blijkt uit gegevens van de Rijksdienst voor Identeitsgegevens die MOZA heeft opgevraagd. In 2017 waren dit nog 1.289 mensen.

Geregistreerde staatlozen in Nederland

Alle staatlozen kunnen zich laten registreren in de Basisregistratie Personen (BRP). Bijvoorbeeld om een tijdelijk reisdocument aan te vragen. In Nederland zijn momenteel ruim 12.000 mensen als staatloos geregistreerd in de Basisregistratie Personen (BRP). Dat is maar een deel van de ruim 40.000 personen van wie de nationaliteit onbekend is in de BRP. De geregistreerde staatlozen zijn naast Molukkers mensen uit Syrië, Libanon, de Verenigde Arabische Emiraten en Saudie Arabië.

“De groep staatlozen in situ in Nederland (rond de 1.600 personen) bestaat in hoofdzaak uit Molukkers (en een deel van hun nazaten) die de Indonesische noch de Nederlandse nationaliteit wilden aannemen, en uit Roma. Deze Molukkers vallen onder de zogenoemde Faciliteitenwet Molukkers en hebben dezelfde rechtspositie als Nederlanders”

— Nota naar aanleiding van het verslag inzake ergens met betrekking tot de vaststelling van staatloosheid (Wet vaststellingsprocedure staafloosheid)

Aantal stateloze molukkers

In 2021 waren er 1.168 mensen in de basisregistratie personen (BRP) ingeschreven met de vermelding dat zij als Nederlander worden behandeld. Dit blijkt uit gegevens van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens die MOZA heeft opgevraagd. Bij de groep van 1.168 personen gaat het om mensen die:

de aanduiding ‘Behandeld als Nederlander’
een geldig Nederlands paspoort of Nederlandse identiteitskaart in bezit hebben

Van de 1.168 mensen zijn 857 mensen geboren in Nederland. De precieze cijfers anno 2022 zijn niet bekend.

Groep blijft krimpen

De groep Molukse staatlozen wordt hoe dan ook niet groter. Vanaf de derde generatie wordt rechtswege het Nederlanderschap verkregen. Daarnaast is van de groep staatlozen vrijwel iedereen geboren vóór 1989. Uit kamerstukken is af te leiden dat er in 2017 bijvoorbeeld nog 1.289 personen waren die als ingezetene ingeschreven staan in de basisregistratie personen (BRP) met de vermelding dat zij als Nederlander worden behandeld.

Over de faciliteitenwet

Om de Nederlandse nationaliteit te krijgen, kunnen personen die onder de faciliteitenwet vallen opteren of naturaliseren. Op personen die onder de faciliteitenwet vallen, is de Vreemdelingenwet 2000 niet van toepassing. In plaats van toelating op grond van de Vreemdelingenwet geldt dan de status ‘behandeld als Nederlander’. Daarnaast wordt het Nederlanderschap automatisch verworven door de (klein)kinderen van de oorspronkelijke van deze groep. Personen die vallen onder de faciliteitenwet hebben geen actief en passief kiesrecht. Zij zijn bijvoorbeeld niet kiesgerechtigd voor de Tweede Kamerverkiezingen en ontvangen daarvoor ook geen stembiljet.