De helden die zorgen voor de schone stranden op Ambon
© Alle foto’s Kaja Sariwating
Dit soort reportages kunnen we alleen mogelijk maken met jouw financiële hulp. Benieuwd naar meer foto’s? Neem ook eens een kijkje in onze beeldbank.
De Molukken staan bekend om hun paradijselijke stranden: azuurblauwe zeeën, wuivende palmbomen en pasir putih. Als Molukkers in Nederland voor een paar weken “thuis” zijn, overspoelen onze sociale media met foto’s van deze perfecte plaatjes. Ze roepen gevoelens van nostalgie en trots op. Maar er is een keerzijde die zelden op onze tijdlijnen verschijnt: de vervuiling en het gigantische plasticprobleem die deze schoonheid bedreigen. En de echte helden? Die staan niet op onze foto's.
Tijdens mijn laatste reis naar Ambon ontmoette ik een aantal van deze helden. Niet de toeristen of terugkerende Molukkers zoals ik, maar jonge lokale Molukkers die op een professionele manier hun stranden opruimen en via schoonmaakacties awareness creëren. Met een organisatorisch talent waar velen in Nederland jaloers op zouden zijn, mobiliseren zij teams, plannen ze acties en zorgen ze ervoor dat de wereld de impact van afval op hun leefomgeving begrijpt. Terwijl wij voor de tweede, derde of vierde keer een emotionele reis maken naar “huis”, zijn zij op hetzelfde moment bezig met het opruimen van de puinhoop op de stranden.
Schouder aan schouder
Op Ambon werd ik uitgenodigd om mee te doen met een schoonmaakactie van The Mulung in Passo. De organisatie bood mij spontaan geld aan om hun schoonmaakacties vast te leggen. Niet omdat ze financieel ruim in hun jas zitten, maar omdat ze mijn werk waarderen en hun acties graag delen met een groter publiek. Uiteraard heb ik de vergoeding vriendelijk geweigerd en teruggeschonken aan hun initiatief, maar het gebaar bleef in mijn hoofd hangen.
Het contrast was pijnlijk duidelijk. Hoe komt het dat de mensen met de minste middelen vaak het meeste waarderen wat je doet? En hoe ironisch is het dat deze jongeren, die dagelijks geconfronteerd worden met de gevolgen van vervuiling, hun schouders eronder zetten terwijl wij elders de schoonheid van hun stranden uitvergroten, zonder stil te staan bij wat het behoud ervan vraagt?
De ongemakkelijke waarheid
Onze social media staan vol met prachtige plaatjes van Ambon en andere Molukse eilanden. Maar hoe vaak nemen we de tijd om het grote verhaal achter die foto’s te vertellen? Hoe vaak zien we de studenten en scholieren die onze stranden redden van een ondergang in plastic? Ook wij Molukkers uit Nederland weten niet goed wat wij met onze lege flesjes aan moeten als we op de kampong verblijven. Het plasticprobleem is misschien wel ongrijpbaar. Maar de idyllische beelden lijken ons te beschermen tegen de harde realiteit.
Wat we niet zien, zijn de verstikte vissen, de verwoeste koralen, de bergen afval die aanspoelen na elke storm en de vuile pampers die in de zee worden gegooid. Wat we niet voelen, is de frustratie van een gemeenschap die dagelijks geconfronteerd wordt met de gevolgen van een wereldwijd probleem waar zij zelf weinig aan bijdragen. De schoonheid die we vieren, wordt beschermd door de mensen die wij vaak over het hoofd zien. Scholieren van een jaar of 15 of 16 jaar, onder begeleiding van studenten met goede contacten. In een paar uurtjes worden er honderden kilo’s afval opgeruimd op het strand.
Het strand van Passo na de opruimactie van The Mulung
Verantwoordelijkheid
Het is tijd dat we onze blik verruimen. Wanneer we foto’s delen van de witte stranden, laten we ook stilstaan bij de jongeren die die stranden schoonmaken. Laten we niet alleen dromen van het paradijs, maar ook bijdragen aan het behoud ervan. Dat kan door deel te nemen aan zo’n schoonmaakactie tijdens je verblijf op de Molukken, door te doneren aan zulke organisaties, of simpelweg door het probleem bespreekbaar te maken binnen jouw eigen netwerken.
De witte stranden zijn niet alleen een symbool van onze nostalgie. Ze zijn een herinnering aan onze verantwoordelijkheid. De jongeren op Ambon begrijpen dat als geen ander. Om hun thuisbasis te beschermen. Nu wij nog.
