Aandacht voor een eeuwenoude Molukse ambacht: ‘Door dit project komt een divers Moluks publiek samen’

Op zaterdag 16 december 2023 werd het bijzondere project “Zolang de tifa klinkt, leeft het Molukse hart” afgesloten met een feestelijke bijeenkomst bij Stichting Buah Hati in Tiel. Het evenement vormde het slotstuk van maandenlang intensief werken aan het maken en bespelen van de tifa, waarin deelnemers hun verbondenheid met hun Molukse erfgoed en identiteit herontdekten. MOZA deed verslag van de afsluiting.

Ambacht van de tifa

Eenmaal in de middag aangekomen in Tiel worden de laatste tifa’s bespannen. “Ik heb de boomstam zelf uitgehold. Het duurde allemaal iets langer dan verwacht”, zegt een deelnemer. Een andere deelnemer vult aan: “Je hebt het zelf gemaakt. En vandaag is jouw tifa af. Dat is het belangrijkste.” De afgelopen maanden kregen ruim 50 deelnemers niet alleen de kans om meer te leren over de tifa, maar ook om het ambachtelijke proces van dichtbij mee te maken. Oorspronkelijk werd de tifa gebruikt om dorpsbewoners bijeen te roepen, belangrijke aankondigingen te doen en feesten te begeleiden. Anno 2023 wordt de tifa met name voor ceremonies gebruikt. “Kennis over het maakproces van de tifa is daarom ook verdwenen”, aldus begeleider Chris Pattipeilohy.

Van Ajax tot Fornite

Wat gelijkt opvalt is dat op het pleintje achter het stichtingsgebouw ook een groep kinderen aan het oefenen is met het bespelen van de tifa. “Deze tifa is van mij”, zegt deelnemer Manasse (10 jaar). De tifa is dus van alle generaties. Hij laat de details op de zijn tifa zien. “Dit is het dorp waar mijn opa vandaan komt”, zegt hij. Hij vervolgt: “En aan de andere kant staat Ajax, want ik hou van voetbal.” Verschillende deelnemers vertellen gemakkelijk over hun eigen tifa.

Kees Metiary ontfermt zich over de kinderen: "Van het zelf uithollen van een boomstam tot het bespannen. Het proces van het maken van de tifa is heel persoonlijk”. Hij vervolgt: “Onze voorouders zagen vogels en dieren in de natuur. Vandaag de dag spelen kinderen voetbal en spelen ze Fortnite. Dat zie je ook terug op de tifa’s. En dat is helemaal prima.” Laat ik de kids maar niet meer storen, ze moeten weer verder spelen.

Toewijding

Tijdens de feestelijke afsluiting later op de dag wordt er veel gezongen. Opbouwwerker Benji Sariwating geniet zichtbaar. “Molukkers zijn binnenvetters die niet zo gemakkelijk praten. Maar vandaag hoeft dat ook niet. We spelen samen mee en we genieten.” Volgens begeleider Chris Pattipeilohy hebben veel mensen deelgenomen die buiten de Molukse wijk zijn opgegroeid:" Het project creëerde ruimte voor reflectie op wat Moluks zijn is, vooral dat we daar wellicht inclusiever in moeten worden.”

Tifa-traditie in Nederland

Met de feestelijke afsluiting van dit project is een belangrijke stap gezet in het behoud en herleven van de Molukse tifa-traditie in Nederland. Deelnemers zijn niet alleen kennisdragers geworden van deze traditie, maar ook trotse ambassadeurs van de cultuur. Zoals een van de begeleiders van werkgroep Kayu Nangka het mooi samenvatte: "Zolang de tifa klinkt, leeft het Molukse hart."