De theatervoorstelling Gelukzoekers op Sumatra belicht het Nederlandse koloniale systeem van ongelijkheid, repressie en verstikkende beloftes van rijkdom in voormalig Nederlands-Indië die vandaag de dag hun sporen nog altijd nalaten. De voorstelling is tot en met 1 april 2023 te zien in alle grote theaters van Nederland. Onder andere met rollen van Tara Hetharia en Joenoes Polnaija.

Madelon Székely-Lulofs

‘Gelukzoekers op Sumatra’ van theaterbureau Korthals Stuurman is gebaseerd op twee boeken van Madelon Székely-Lulofs: ‘Rubber’ (1931) en ‘Koelie’ (1932). In de eerste, haar in 1936 verfilmde debuutroman, beschrijft ze in ogenschijnlijk stille verbijstering het wel en wee van een rubberonderneming op Oost-Sumatra in een periode waarin de Delische planterssamenleving een duizelingwekkende ontwikkeling doormaakt en waarin – tot de crisis van 1929 – veel geld wordt verdiend en verbrast.

Vervreemding

Székely-Lulofs wilde bijna 100 jaar geleden al begrip vragen voor de vervreemding die de omstandigheden in het toenmalige Nederlands-Indië bij ‘witte’ Nederlanders konden veroorzaken. Welgeteld een jaar later beschrijft ze in ‘Koelie’ vanuit een ander perspectief: die van een Javaanse ‘contractarbeiders’. De roman geeft inzicht in gruwelijke uitbuiting en de sluwe wervingswijzen waarmee op contractarbeiders voor het slavenwerk op rubberplantages van Sumatra werd gejaagd.

Het verhaal

In het toneelstuk worden twee boeken van Madelon Székely-Lulofs in elkaar geweefd. Het toneelstuk speelt zich af in de jaren twintig van de vorige eeuw. Een jong Nederlands echtpaar beproeft het geluk op een rubberplantage op Sumatra. De contractarbeiders Roekie en Karminah zoeken dat óók. Maar zij beleven het heel anders en belanden in een systeem van uitbuiting en onderdrukking. Ongelijkheid, onderdrukking en verstikkende beloftes blijken de boventoon te voeren en het beloofde geluk blijkt een droom.

Ongelijkheid, bedrog en onderdrukking

De tijd van de Nederlanders in Indonesië wordt vaak geromantiseerd, met bloeiende plantages en veel rijkdom. De theatervoorstelling Gelukzoekers op Sumatra belicht het Nederlandse koloniale systeem van ongelijkheid, repressie en verstikkende beloftes van rijkdom in voormalig Nederlands-Indië die vandaag de dag hun sporen nog altijd nalaten.

Regie en rollen

De voorstelling is van dezelfde makers als De tolk van Java en Lichter dan ik. De regie is in handen van Olivier Diepenhorst.

Er zijn rollen voor Stefan Rokebrand, Willem Voogd, Joenoes Polnaija, Yara Alink, Tara Hetharia en Armand Rosbak.