Wie is Pattimura?
Pattimura leidde in 1817 verschillende acties tegen de Nederlandse bezetting op het eiland Saparua. Deze acties staan ook wel bekend als de Pattimura-oorlog. De echte naam van Pattimura was Thomas Matulessy. Molukse actievoerders stonden ruim 200 jaar geleden dus al op tegen onrecht. Voor veel Molukkers is Pattimura als de leider van de actievoerders nog steeds een held.
Muiterij of strijden voor mensenrechten?
In de Nederlandse bronnen wordt de Pattimura-oorlog omschreven als muiterij of een opstand. Maar dat was helemaal niet zo. Pattimura streed tegen onderdrukking en een beter leven voor het Molukse volk. Anno 2023 noemen we dat mensenrechten.
Angst voor Nederlandse overheersing
Pattimura diende eerder juist in het lokale Britse leger. Hij klom zelfs op tot sergeant-majoor. Nadat de Britten de macht verloren over de Molukse eilanden, verloor Pattimura samen met vierhonderd voornamelijk Molukse soldaten zijn baan. De angst voor terugkeer van het slechte Nederlandse beleid was groot. Vooral de Nederlandse zeevaarder Daendels van de VOC vormde een belangrijke drijfveer om in actie te komen. En dat deed Pattimura samen met vele anderen vrijheidsstrijders.
De zeevaarders van de VOC waren namelijk al eens eerder de baas op Molukken. Dat kostte duizenden levens van Molukse boeren, vissers en jagers. De Nederlandse overheersers maakte namelijk vaak gebruik van dwangarbeid door mensen tot slaaf te maken, hen te bedreigen en zelfs te vermoorden.
In verzet
De Molukse bevolking ging op 15 mei 1817 in verzet tegen de Nederlandse overheersers nabij Porto. Pattimura en zijn actievoerders namen vervolgens Fort Duurstede in. De familie van de VOC-officier in het fort en een groep van 242 Nederlandse soldaten werd vermoord. Het duurde een half jaar voordat de VOC Pattimura en zijn actievoerders kon stoppen. Op 12 november 1817 werd hij gevangen genomen.
Pattimura werd gevangen gehouden op het Nederlandse oorlogsschip de Dorrevelt.
Gedood of tot slaaf gemaakt
Op 16 december 1817 werden de voornaamste vrijheidsstrijders, waaronder hun leider Pattimura opgehangen. Ruim honderd opstandelingen werden jarenlang in slavernij gebracht. Ze moesten dwangarbeid verrichten op Java.